«خانم، خانم تو را خدا یک جوراب بخر، فقط یکی تو را خدا، تو را به جان مادرت قسم .... ای وای بچه اینقدر قسم نده، جوراب نیاز ندارم برو .... خانم گل بدم .... خانم یک دونه فال بخر.... نیمه‌های شب، زنگ درب خانه زده می‌شود، خانم بچه سرطانی دارم کمک می‌کنید وقتی درب را باز می‌کنید می‌بینید که چند کودک قد و نیم قد هر کدام درب خانه یکی از همسایه‌ها را دارند می‌زنند....» این صحنه هایی است که شاید روزانه چندین بار در مکان های مختلف شهر کرمان با آنها روبرو می شوید.
به گزارش آفتاب صبح و به نقل از ایسنا منطقه کویر، امروزه با وجود فعالیت و برنامه ریزی های مسئولان، «تکدی گری» در قامت پدیده‌ای سازمان یافته و به عنوان یک معضل اجتماعی محسوب می‌شود که در کنار سوء استفاده از عاطفه و خیرخواهی مردم، ضعف فرهنگی و مدیریتی نیز در بروز آن مشهود است.
تکدی‌گری این اواخر در شهرهای بزرگ همچون کرمان در حالی افزایش یافته است که این عمل در قوانین جرم‌انگاری شده و برای آن نیز مجازاتی تعیین شده است. با وجود این، بر تعداد متکدیان در خیابان‌ها افزوده شده که این امر سبب زشت شدن سیمای شهر شده است. متکدیانی که برای کسب درآمد بیشتر از ترفندهای خاصی بهره می‌گیرند، با گرفتن بچه‌های کوچک در آغوش، مظلوم‌نمایی یا بیمار جلوه دادن خود، به طرق گوناگون سعی در جلب ترحم بیشتر از سوی رهگذران دارند.
"رویا - س" یکی از شهروندان کرمانی با اشاره به حضور بچه‌های خیابانی و التماس‌های آنها که احساس ترحم انسان را برمی‌انگیزد، به ایسنا می‌گوید: هر روزه بچه‌های خیابانی و متکدیان در خیابان مشاهده می‌کنیم که متاسفانه برخی اوقات آنچنان رفتاری انجام می‌دهند که احساسات انسان برانگیخته می‌شود.
"امیرعباس - ش" نیز در این باره به ایسنا می‌گوید: این روزها گدایی مدرن شده است و دیگر همانند سابق بالباس‌های ژنده، گدایی نمی‌کنند بلکه خیلی از آنها با قیافه بسیار موجه و تمیز تکدی‌گری می‌کنند و خود را شهرستانی معرفی می‌کنند یا اینکه کیف پولشان را فراموش کرده‌اند و ... از شما تقاضای پول می‌کنند.
وی ادامه داد: امروزه دیگر متکدیانی با لباسان پاره و معلول کمتر می‌بینید و شاید اصلا مشاهده نکنید زیرا آنها دریافته‌اند که این روش‌ها دیگر کارایی ندارد و اکنون از طریق دیگر به تکدی‌گری می‌پردازند.
تکدی‌گری به صراحت در قانون به عنوان یک جرم تلقی شده است
"امید سلیمانی" کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان به ایسنا می‌گوید: تکدی‌گری در قانون به صراحت جرم تلقی شده است و در قانون تحت عنوان کلاشی از آن یاد شده است.
وی به تعریف تکدی‌گری پرداخت و بیان کرد: بدون هیچ تلاشی از حاصل دست رنج دیگران استفاده کردن در لغت به معنای گدایی است که این گدایی نیز شکل‌های متفاوتی دارد که گاهی اوقات با کلاشی توام است و گاهی نیز به دلیل جهالت یا نیاز می‌باشد؛ گفتنی است که برخی از این افراد از وضعیت مالی خوبی برخوردار هستند به‌طوری‌که دارای ماشین، ملک، خانه و ... هستند. کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان با ابراز تاسف از برخی فرهنگ‌های نهادینه شده در مردم عنوان کرد: متاسفانه مردم ما به این افراد کمک می‌کنند و این احساس بر شهروندان‌مان غالب است که اگر گدایی از ما درخواست پول کرد، حتما باید به او کمک کنیم و برخی حتی پا را فراتر گذاشته و تصور می‌کنند که اگر به این گدایان کمک نکنند برای آنها مشکلی پیش خواهد آمد که این موضوع یک اشتباه تفکری بوده و این مساله باعث سوءاستفاده کلاشان شده است. 3 میلیون ریال درآمد روزانه گدایان کرمانی
وی ادامه داد: امروزه اسکناس های 5 و 10 هزار تومانی، بعنوان پول خردی در جیب افراد جامعه محسوب می شود و اگر فرض کنیم که روزانه فقط 10 نفر به یک گدا کمک کنند حداقل درآمد این متکدی در روز 50 هزار تومان خواهد بود این در حالی است که در حقیقت درآمد بسیاری از گدایان شهر کرمان روزانه حدود 300 هزار تومان درآمد دارند. سلیمانی در خصوص حمایت دولت از افراد متکدی گفت: نهادهای دولتی ماهانه 200 و نهایتا 500 هزار تومان می‌توانند به یک گدا کمک کنند حال یک متکدی که روزی حدود 300 هزار تومان درآمد دارد اما این حمایت‌ها در مقابل درآمد روزانه این افراد از سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند ناچیز است و عملا این مساله در همین‌جا عقیم می‌ماند. وی به تشریح درآمدهای متکدیان و کودکان خیابانی پرداخت و اظهار کرد: یک کودک خیابانی به طور متوسط بین 50 تا 150 هزار تومان درآمد روزانه دارد و متکدیان بزرگسال روزانه بین 100 هزار تومان تا حدود 300 هزار تومان درآمد دارند، آیا با این درآمد چند میلیونی که ماهانه یک متکدی دارد، باید انتظار داشت که آن را با کمک‌های کم نهادهای حمایتی معاوضه کند؟! این کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان اظهار کرد: برخی از این متکدیان دارای زمین، خانه و ماشین هستند، باید مدنظر داشت که وقتی یک گدا بدون هیچ زحمتی ماهانه حدود 6 میلیون تومان درآمد دارد و یک کارمند حدود 2 میلیون تومان، چگونه انتظار نداشته باشیم که این متکدی خانه و ماشین و ... نداشته باشد.
شیوع تکدی‌گری در پرتو فرهنگ غلط
وی بیان کرد: بسیاری از این متکدیان دارای همسر و فرزند هستند و خانوادگی با این مساله کنار آمده‌اند و موارد بسیار اندکی داشته‌ایم که خانواده فرد از این موضوع مطلع نبوده است. شایان ذکر است برخی از آنها خانوادگی گدایی می‌کنند. سلیمانی با ابراز نگرانی از اینکه روز به روز بر تعداد گدایان شهر کرمان افزوده می‌شود، تصریح کرد: فرهنگ غلط ما مردم، به شیوع پدیده تکدی‌گری کمک می‌کند. مردم نباید به این افراد کمک کنند و باید کمک‌های خود را به‌صورت هدفمند انجام داده به طوری که می توان این کمک‌های را به صندوق‌های خیریه، کمیته امداد یا به‌صورت شخصی به افراد آبرومند داد اما کمک به افراد متکدی در خیابان پسندیده نیست. تکدی‌گری در کرمان سازمان‌یافته است؟
این کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان با تعریف متکدیان، کودکان خیابانی و کودکان کار اظهار کرد: متکدیان با بحث تجاهر همراه است و از افراد 25 سال تا پیران بالای 70 سال هستند اما کودکان خیابانی که به نوعی دیگر در زمره متکدیان قرار می‌گیرند و افراد زیر 18 سال تلقی می‌شوند، آنها به کارهای همچون گل فروشی، جوراب فروش، تمیز کردن شیشه ماشین، فال فروش و ... مشغول هستند. وی افزود: برخی کودکان خیابانی به‌صورت سازماندهی شده و برخی به صورت انفرادی کار می‌کنند و ما در شهر کرمان با هر دو نوع آنها روبرو هستیم. متاسفانه یکسری افراد از این کودکان خیابانی سوءاستفاده می‌کنند و از طریق این کودکان درآمدهای کلانی به دست می‌آورند به‌طور مثال اگر هر کودک خیابانی روزانه 50 هزار تومان درآمد داشته باشند و اگر این افراد سودجو 20 کودک خیابانی را به‌کار گرفته باشد روزانه حداقل یک میلیون تومان درآمد خواهند داشت. سلیمانی با تاکید برآنکه تکدی‌گری به‌صورت سازماندهی شده عموما در خصوص بچه‌های خیابانی در شهر کرمان وجود دارد، اضافه کرد: نهادهایی همچون اطلاعات نیروی انتظامی، بسیج و اداره اطلاعات روی مقوله شناسایی باندهایی که از کودکان خیابانی سوءاستفاده می‌کنند و به‌کار گرفته‌اند، در حال انجام کار بوده و قطعا افرادی را نیز شناسایی و دستگیر کرده‌اند. 95 درصد کودکان خیابانی کرمان، افغان هستند
وی 95 درصد کودکان خیابانی شهر کرمان را اتباع افغانی دانست و مطرح کرد: اتباع پاکستانی در فصل‌های خاصی وارد شهر می‌شوند و خیلی زود دولت آنها را جمع می‌کند و از سوی دیگر خودشان نیز سریع از کرمان خارج می شوند. این کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان ادامه داد: در آخرین طرح جمع‌آوری کودکان خیابانی که در شهر کرمان اجرا شد، 100 درصد این کودکان اتباع افغانی و عموما نیز اتباع غیرمجاز بودند که این کودکان در معابر در قالب گل‌فروشی، فال فروشی و ... مشغول به فعالیت بودند تا با این مقوله احساسات جامعه را درگیر کنند و اگر کارکنان شهرداری اقدام به جمع‌آوری آنها بکنند، با احساسات مردم نیز روبرو می‌شوند. وی با بیان این مطلب که به دنبال پاک کردن صورت مساله نیستیم، اظهار کرد: حضور این کودکان در معابر شهری جلوه خوبی ندارد و اگر دولت با این مساله برخورد نکند این مساله قابل کنترل نخواهد بود. نان‌آوران کوچک، خیابانی نیستند
سلیمانی کودکان کار را نان آوران خانواده دانست و آنها را از کودکان خیابانی جدا می‌داند و گفت: کودکان کار در کارگاه‌های صنعتی بسیار سخت کار می‌کنند و این صحنه‌ها جالب نیست که یک کودک حدود 14 ساله با جثه کوچک در حال انجام کارهای سخت که متناسب با سنش نیست، می‌باشد اما در مجموه کودکان کار با کودکانی که در معابر به گل‌فروشی، فال‌فروشی و ... مشغولند، فرق دارند. وی با بیان این مطلب که سالانه حدود 4 طرح جمع‌آوری متکدیان در شهر کرمان اجرا می‌شود، در ادامه در خصوص گدایانی که شب‌ها به درب‌های منازل می‌آیند، گفت: باید مردم در جمع‌آوری متکدیان مداخله کنند، اما مداخلات اجتماعی در جمع‌آوری متکدیان ضعیف است.
این کارشناس مسایل اجتماعی با یادآوری سال‌های 96 و 97 که حدود 3 یا 4 نفر از متکدیان به زندان معرفی شدند، مطرح کرد: اکثر گل‌فروشان، فال‌فروشان یا کودکانی که در معابر سطح شهر کرمان به وزن مردم می پیردازند، کودکان اتباع بیگانه هستند که نان آور خانواده نیز نبوده و عموما در زمره کودکان کار قرار نمی‌گیرند. بیش از 90 درصد متکدیان شهر کرمان، ساکن کرمان هستند
کارشناس مسایل اجتماعی فرمانداری کرمان بیان کرد: بیش از 90 درصد متکدیان شهر کرمان از ساکنین خود شهر کرمان و بیشتر متعلق به حاشیه‌های شهرهستند و مابقی از بخش‌ها و شهرهای اطراف کرمان می باشند که صبح به شهر کرمان برای گدایی می‌آیند و شب‌ها باز می‌گردند و بسیار اندک هستند که از استان‌های دیگر برای گدایی به کرمان آمده‌اند.
وی ادامه داد: فرهنگ مردم در هر منطقه متفاوت است به‌طورمثال در استان یزد، اصفهان، تبریز فرهنگ مردم به‌گونه‌ای است که به این افراد کمک نمی‌کنند اما هر چه به سمت جنوب شرق کشور نزدیکتر می‌شویم این کمک‌ها بیشتر است.
سلیمانی بیان کرد: منکر وجود این پدیده در استان‌های دیگر نیستیم اما فرهنگ مردم استان کرمان برای کمک به گدایان پررنگ‌تر از سایر استان‌های دیگر است.
وی در پاسخ به این پرسش که متکدیانی جمع‌آوری شده آیا دوباره پس از رهایی دوباره به تکدی‌گری می‌پردازند؟ تصریح کرد: عموما افرادی که از سطح شهر به عنوان متکدی یا کودکان خیابانی جمع‌آوری می‌شوند، افرادی تکراری بوده که به کرات آنها را در سطح شهر می‌بینید و در حال گدایی هستند.
سلیمانی در زمینه برخورد قانون با این متکدیان، به ایسنا گفت: در قانون به صراحت از این افراد به عنوان کلاش نام برده و آنها را مجرم دانسته است اما در عمل تا امروز برخورد جدی و صلبی با اینگونه افراد صورت نگرفته و اگر برخوردی صورت گرفته مقطعی بوده است. وجود مافیا
"عباس صادق‌زاده" مدیر کل بهزیستی استان کرمان نیز در این باره به ایسنا گفت: احتمال آنکه درصد زیادی از این متکدیان سازماندهی باشند، زیاد است و باندهای مافیایی در این زمینه وجود دارد که یک غذای و مزد حداقلی به این گدایان می‌دهند اما در مجموع شناسایی آنها برعهده نیروی انتظامی است.
وی افزود: براساس گزارش مددکاران سازمان بهزیستی استان کرمان مبنی براینکه بسیاری از گدایان را افرادی با ماشین در محل‌های خاص پیاده می‌کردند و شب دوباره آنها را جمع‌آوری و می‌برند، داشته‌ایم که این موضوع نشان از وجود مافیای تکدی گری در کرمان است.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان با اشاره اجرای طرح جمع‌آوری کودکان خیابانی به صورت علمی با محوریت بهزیستی استان، تصریح کرد: در اجرای طرح اخیر جمع آوری، 104 کودک جمع‌آوری شدند که 100 نفر آنها افاغنه بودند که افغانی‌های غیرمجاز از استان ترد شده و از مجازین نیز تعهد رسمی گرفته شد.
وی ادامه داد: برخی از این کودکان که بی‌بضاعت بودند که افراد ایرانی از حمایت صد در صد معیشتی، مددکاری، تحصیلی، بهداشتی و ... برخوردار شدند و همچنین برای افاغنه مجاز نیز بحث های حمایت یا نگهداری از این افراد در قالب 4 مرکز کودکان خیابانی صورت گرفته است که این مراکز نیز به‌صورت روزانه در حال آموزش این نوع افراد می باشند ضمن آنکه یک مرکز شبانه‌روزی در کرمان وجود دارد که حدود 100 کودک خیابانی که تعدادی از آنها در طرح‌های گذشته جمع‌آوری شده بودند، در این مجموعه ساکن هستند.
صادق‌زاده بیان کرد: در یک طرح دیگر نیز حدود 60 متکدی بزرگسال جمع‌آوری شد که عمده آنها معتاد بودند و تکدی‌گری را به عنوان حرفه خود انتخاب کرده بودند که این افراد نیز در مراکز ماده 15 یا 16 نگهداری شده‌اند که پس از درمان در چرخه اشتغال قرارشان داده‌ایم تا بهانه‌ای برای بازگشت به کارتون خوابی و اعتیاد نداشته باشند.
مردم کرمان ترحم بی‌جا می‌کنند وی با بیان این مطلب که درآمد این متکدیان خیلی بیشتر از حمایت‌های دولتی است، تصریح کرد: گدایان درآمد خوبی دارند اما مردم باید به کمک ما بیایند و به اینگونه افراد کمک نکنند زیرا وقتی فردی ماهانه چند میلیون درآمد از طریق گدایی دارد تشویق می‌شود که به این کار ادامه دهد.
مدیر کل بهزیستی استان کرمان با بیان این مطلب که مردم تبریز به دلیل عدم مشارکت با متکدیان به شهر بدون گدا تبدیل شده اند، عنوان کرد: مردم کمک‌های خود را به خیریه‌ها و دستگاه‌های متولی دهند و تا زمانی که مردم به گدایان پول دهند، طرح‌های ما موفق نخواهند بود.
وی ادامه داد: متاسفانه مردم کرمان ترحم بی‌جا می‌کنند. این نوع ترحم، ترحمی است که باعث بروز مشکلاتی برای جامعه و دولت می‌شود. همواره باید این سوال را مطرح کرد چرا وقتی ما متکدی معتاد را می‌بینیم و می‌دانیم که پول ما را صرف مواد مخدر می‌کند، به آنها کمک می‌کنیم؟